ABD baskısı ve mali kriz BM’yi vurdu: BM, İstanbul’a mı taşınıyor?

Birleşmiş Milletler (BM), yaşadığı mali kriz ve ABD’nin siyasi baskıları nedeniyle genel merkezini New York’tan taşıma ihtimalini gündemine aldı. BM Sözcüsü Stephane Dujarric, TRT World’e yaptığı açıklamada İstanbul’un da değerlendirilen alternatifler arasında bulunduğunu belirtti.

Dujarric, “İstanbul hâlihazırda birçok BM kuruluşunun bölgesel merkezine ev sahipliği yapıyor. Bu nedenle merkez değişikliği konusunda sürekli değerlendirmeler yapılıyor” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada İstanbul’un güçlü bir BM merkezi olabileceğini dile getirmişti. Öte yandan Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in de aralarında bulunduğu bazı devlet liderleri, kendi şehirlerini aday göstermişti.

BM’nin altı ana organından beşi New York’ta bulunurken, Uluslararası Adalet Divanı ise Hollanda’nın Lahey kentinde yer alıyor. ABD’nin 2025 yılında BM fonlarını ciddi ölçüde kısmasının ardından örgüt mali darboğaza girmiş, personel azaltımı gibi tedbirler gündeme gelmişti. 2026 yılı itibarıyla 500 milyon dolarlık ek kesinti ve küresel ölçekte yüzde 20’ye varan personel azaltımı planlandığı kaydediliyor.

Abbas’a vize krizi

ABD’nin, BM Genel Kurulu için Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve heyetine vize vermemesi de büyük tepki topladı. Dujarric, “Her devlet başkanının, Abbas dahil, Genel Kurul’da konuşma hakkı vardır. Vize verilmemesi BM kurallarına aykırıdır” dedi.

Tarihsel olarak benzer bir kriz 1988’de yaşanmış, ABD’nin Yaser Arafat’a vize vermemesi nedeniyle Genel Kurul toplantısı Cenevre’ye taşınmıştı. Uzmanlar, Washington yönetiminin bu adımını çok taraflılığa ciddi bir darbe olarak yorumluyor.